Zeldzaamheid heeft een speciale waarde, waardoor de vliegtuigen die we vandaag bekijken extra bijzonder zijn.
Om verschillende redenen heeft slechts één exemplaar van elk van deze opmerkelijke vliegtuigen ooit gevlogen. In het geval van experimentele of technologisch geteste vliegtuigen was het beperkte aantal opzettelijk. Voor andere vliegtuigen is het een teken dat er iets ernstig fout ging. Wat de reden ook is, elk van deze vliegtuigen heeft een fascinerend verhaal:
10: MiG 1.44
In de film Firefox uit 1982 speelt Clint Eastwood een piloot met een gewaagde missie diep in de Sovjet-Unie om een geavanceerd Sovjet-gevechtsvliegtuig te vinden en te stelen. De 'Firefox' bestond niet echt, maar het dichtstbijzijnde equivalent in de echte wereld was de exotische Mikoyan Project 1.44.
Het vliegtuig had een haaiachtige neus bovenop een enorme hellingachtige luchtinlaat. Het vliegtuig zag er indrukwekkend gespierd uit. Het zou een snelheid van Mach 2,35 kunnen halen. De definitieve gevechtsversie, de 1.42, zou een arsenaal aan geavanceerde lucht-luchtraketten in zijn interne ruimtes kunnen vervoeren.
10: MiG 1.44
De MiG was bedoeld om technologieën te testen voor een geavanceerde zware tactische jachtvliegtuigversie. Maar tegen de tijd dat de 1.44 in het jaar 2000 vloog, was de Sovjet-Unie ten einde. Het nieuwe Rusland had in de jaren negentig een verschrikkelijke economische crisis doorgemaakt en kon zich een dergelijk project niet veroorloven. Bovendien waren er grote twijfels over de relevantie ervan.
Het project werd geannuleerd en het enige exemplaar van het vliegtuig zou slechts twee keer vliegen. De eerste vlucht duurde 18 minuten, de tweede 22 minuten, wat betekent dat de enorme ontwerpinspanningen slechts 40 minuten vliegtijd opleverden.
9: Sukhoi Su-47 (S-37)
Hoewel de 1.44 er exotisch uitzag, was de Sukhoi S-37 dat nog meer, met zijn sinistere zwarte kleurstelling en ongebruikelijke naar voren gebogen vleugels. Terwijl de MiG 1.44 te kampen had met slechte publiciteit, was de S-37 een soort 'rockster' en genoot hij veel meer bekendheid en populariteit bij het Russische publiek.
De USSR had al jarenlang nagedacht over naar voren hellende vleugels. Naar voren hellende vleugels boden veel voordelen, waaronder een betere wendbaarheid. Ze maakten het ook gemakkelijker om een interne wapenruimte te ontwerpen, iets wat de jachtversie van de S-37 (later Su-47 Berkut genoemd), met verbeterde stealth-eigenschappen, zou krijgen.
9: Sukhoi Su-47 (S-37)
De enige S-37 vloog voor het eerst op 25 september 1997. Hoewel er maar één exemplaar werd gebouwd, verwierf het door zijn sinistere uiterlijk een blijvende plaats in het pantheon van vliegtuigen die geliefd zijn bij liefhebbers. Het diende als testplatform voor geavanceerde technologieën die later werden toegepast in andere Sukhoi-ontwerpen, met name de Su-35 en Su-57.
Uiteindelijk werd het hele project, net als de MiG 1.44, geannuleerd. Het werd te zwaar en te duur geacht en niet geschikt om de concurrentie aan te gaan met de nieuwe Amerikaanse F-22 Raptor.
8: Martin-Baker MB3
Hoewel de MB3 nooit in dienst is genomen, heeft hij indirect 7.700 levens gered. Vrienden en zakenpartners James Martin en Valentine Baker ontwierpen al sinds het begin van de jaren dertig onconventionele eendekkers. Vanaf het begin waren zij ervan overtuigd dat vliegtuigen zo eenvoudig mogelijk moesten zijn.
De MB3 was hun antwoord op een oorlogseis van de RAF voor een snel, zwaar bewapend gevechtsvliegtuig. Het toestel was formidabel uitgerust met zes 20 mm-kanonnen en was bovendien ontworpen met het oog op onderhoudsgemak en eenvoudige productie, in tegenstelling tot de Spitfire.
8: Martin-Baker MB3
Testvluchten, die op 31 augustus 1942 begonnen, bewezen dat het toestel zeer wendbaar en gemakkelijk te besturen was. Met een topsnelheid van 670 km/u was het iets sneller dan de toenmalige Spitfire Mk8. De belangrijkste dragende constructies waren gemaakt van zware buizen, waardoor het toestel meer schade zou kunnen opvangen dan een vergelijkbaar semi-monocoque (stressed-skin) vliegtuig.
Het mocht echter niet zo zijn: tijdens een testvlucht op 12 september 1942 viel de motor kort na het opstijgen uit en stortte de MB3 neer in een veld, waarbij de piloot, Valentine Baker, om het leven kwam. Hoewel het team al sinds 1934 onderzoek deed naar schietstoelen, was het de dood van Baker die Martin ertoe aanzette zich uitsluitend op schietstoelen te concentreren. Tegenwoordig is het bedrijf marktleider en levert het uitwerpsystemen voor vliegtuigen als de Eurofighter Typhoon en de Lockheed-Martin F-35.
7: Payens
Hoewel hij vaak over het hoofd wordt gezien, was Nicolas Roland Payen (1914-2004) toch de Franse vader van de driehoekige deltavleugel en daarmee ook van de Mirage, Gripen, Rafale en Typhoon. In november 1931, toen hij nog maar 17 jaar oud was, patenteerde hij de Avion Autoplan, een vliegtuig met deltavleugels, en in 1935 ontwierp en bouwde hij 's werelds eerste echte deltavleugelvliegtuig, de PA-100 Fléchair.
De PA-100 was uniek voor zijn tijd en is dat vandaag de dag nog steeds: de hoofdvleugel was een deltavleugel met kleppen om de stabiliteit tijdens langzame vluchten te garanderen, met twee kleine vleugels aan de voorkant van het casco om de controle over het vliegtuig bij lage snelheden te waarborgen.
7: Payens
De PA-100, met zijn 180 pk sterke Régnier-lijnmotor, bleek veel te weinig vermogen te hebben en haalde niet de hoge snelheden die nodig waren om de vleugel volledig efficiënt te laten werken. Na enkele crashes werd in april 1935 een tweede prototype gebouwd, de PA-101, om deel te nemen aan de Franse snelheidsrace, de Coupe Deutsch de la Meurthe.
De laatste Payen-delta was de PA-22, een experimenteel vliegtuig dat in 1939 werd gebouwd en oorspronkelijk werd aangedreven door een Melot 1R-ramjet. Het vliegtuig werd later omgebouwd tot een conventionele motor, de 180 pk sterke zescilinder Regnier. Het vliegtuig had nog niet gevlogen toen Duitsland in 1940 Frankrijk binnenviel, en de Duitsers, geïntrigeerd door de machine, besloten de windtunneltests te voltooien.
Na te zijn overgeschilderd in Duitse kleuren werd het vliegtuig overgebracht naar Villacoublay, waar piloot Jacques Charpentier in oktober 1942 de eerste vlucht maakte. Vervolgens werd een uitgebreid testprogramma gestart, maar voordat dit was voltooid, stuurde Payen het prototype terug naar zijn fabriek in Juvisy voor aanpassingen. De verdere verbeteringen omvatten een nieuwe propeller, ditmaal met variabele spoed, en extra brandstoftanks. In 1943 werd de fabriek echter getroffen door een geallieerde luchtaanval op het spoorwegemplacement van Juvisy, waarbij de PA-22 werd vernietigd.
6: Hughes H-4 Hercules ‘Spruce Goose’
De Hughes H-4 Hercules, in de volksmond bekend onder de bijnaam 'Spruce Goose', was een kolossale houten vliegboot ontworpen door de beroemde excentrieke industrieel Howard Hughes (foto, links). Het ontwerp ontstond tijdens de Tweede Wereldoorlog met de bedoeling een enorm strategisch transportvliegtuig te bouwen om troepen en vracht over de Atlantische Oceaan te vervoeren, zonder gevaar te lopen door Duitse onderzeeërs. De enorme omvang en het innovatieve ontwerp trokken wereldwijd de aandacht.
Het vliegtuig was voornamelijk gebouwd van berkenhout en had een ongekende spanwijdte van 98 meter, 22% meer dan een moderne Airbus A380. Met acht krachtige motoren was het bedoeld om 750 troepen of zwaar materieel te vervoeren. Door oorlogsbeperkingen werd de voltooiing vertraagd en de oorlog was voorbij voordat de H-4 zijn beoogde doel kon dienen.
6: Hughes H-4 Hercules ‘Spruce Goose’
Op 2 november 1947 vloog Hughes de Spruce Goose voor de enige keer. Het vliegtuig steeg op vanuit Long Beach Harbor in Californië en vloog ongeveer 1,6 km, waarbij het een hoogte van slechts 21 meter bereikte. Deze korte vlucht bewees dat het vliegtuig luchtwaardig was, maar betekende ook het einde van zijn carrière, omdat critici vraagtekens zetten bij de bruikbaarheid en de kosten. De oorlog was voorbij en daarmee was ook de behoefte aan de Hercules verdwenen.
Met een hoogte van 24 meter is het waarschijnlijk het hoogste vliegtuig dat ooit is gebouwd. Tegenwoordig staat de Spruce Goose in het Evergreen Aviation Museum in Oregon, VS, als een bewijs van de ambitie en technische durf van Hughes. Hoewel het nooit in gebruik is geweest, blijft het een van de grootste wonderen van de luchtvaart.
5: Antonov An-225 Mriya
De Antonov An-225 was een reus, zelfs onder reuzen. De An-225 was speciaal ontworpen om boosterraketten en Buran-orbitales (de Sovjet-spaceshuttle, afgebeeld) voor het ruimteprogramma te vervoeren en moest daarom groot zijn. Voorafgaand aan de ontwikkeling ervan was het grootste vliegtuig ter wereld, de Antonov An-124, te klein en niet krachtig genoeg voor deze nieuwe taak.
Het nieuwe ontwerp was grotendeels gebaseerd op de An-124, maar had een extra paar motoren, een langere romp en een volledig nieuwe staart om de turbulentie op te vangen die werd veroorzaakt door de grote externe ladingen die het vliegtuig achter zich meevoerde.
5: Antonov An-225 Mriya
De An-225 vloog voor het eerst eind december 1988 en vestigde al snel 214 nationale en 124 wereldrecords, waaronder het vervoeren van de zwaarste lading die ooit door de lucht is getransporteerd, een verbazingwekkende 253.820 kg – hetzelfde als 42 olifanten...
Hij werd aangedreven door zes enorme Progress D-18T-turbofans, die elk een indrukwekkende 229,5 kN leverden, wat neerkomt op een totaal van 1.377 kilonewton. Helaas werd de enige Antonov An-225 vernietigd tijdens de Slag om Antonov Airport in Oekraïne in 2022, maar er worden inspanningen geleverd om deze fantastische machine te financieren en te herbouwen.
4: Grumman F5F ‘Skyrocket’
Toen de Skyrocket in april 1940 voor het eerst verscheen, was het een radicaal ogend vliegtuig met een stompe neus die abrupt eindigde aan de voorrand van de vleugel en twee staartvinnen die pasten bij de twee motoren. Zijn opvallende uiterlijk was ongetwijfeld de reden dat hij een stripheld werd, en zijn prestaties waren in overeenstemming met zijn futuristische uiterlijk, met name wat betreft de klimsnelheid, wat wellicht heeft geleid tot de naam 'Skyrocket'.
In 1941 werd de F5F ingezet in een vliegwedstrijd tegen een reeks hedendaagse operationele en experimentele Amerikaanse gevechtsvliegtuigen (Curtiss P-40 Warhawk, Bell P-39 Airacobra, Bell XFL Airabonita, Vought XF4U Corsair, Grumman F4F Wildcat en Brewster F2A Buffalo), met een Spitfire en Hurricane om het geheel een internationaal tintje te geven. De F5F kwam als beste uit de bus.
4: Grumman F5F ‘Skyrocket’
Waarom is dit wonderbaarlijke vliegtuig nooit in dienst genomen? Twee motoren betekenden extra complexiteit en een veeleisende toeleveringsketen, wat een serieuze zaak is bij operaties vanaf een vliegdekschip. Bovendien kampte de Skyrocket met meerdere technische problemen.
Uiteindelijk vervulde de krachtige F5F zijn belangrijkste taak als ontwikkelingsvliegtuig voor de indrukwekkende F7F Tigercat, die in augustus 1945 in dienst werd genomen.
3: Mitsubishi X-2 Shinshin
De X-2 is een demonstratiemodel met geavanceerde technologie om de Japanse industrie op het gebied van het ontwerp en de bouw van moderne stealth-tactische gevechtsvliegtuigen op snelheid te brengen. Hij vloog voor het eerst op 22 april 2016. Het is een tweemotorig ontwerp met dubbele staartvinnen, aangedreven door twee Ishikawajima-Harima Heavy Industries (IHI) XF5 turbofanmotoren met lage bypass.
Voor extreme wendbaarheid en vermindering van de trimweerstand is het vliegtuig uitgerust met 3D-stuwkrachtvectoring. De stuwkracht wordt gestuurd door drie peddels op elke straalpijp, vergelijkbaar met het systeem dat wordt gebruikt op de Rockwell-Messerschmitt-Bölkow-Blohm X-31. De X-2 had een maximale snelheid van Mach 2,25 en zou in staat zijn tot supercruising (het bereiken en handhaven van supersonische snelheid) bij Mach 1,28.
3: Mitsubishi X-2 Shinshin
Voorafgaand aan het volledige vliegtuig werd een radiografisch bestuurbaar model op schaal 1:5 gebouwd om gegevens te verzamelen over de prestaties van het ontwerp bij hoge invalshoeken. De X-2 kostte ongeveer 330 miljoen dollar.
De X-2 was oorspronkelijk bedoeld om de ontwikkeling van de Mitsubishi FX (F-3), een eigen gevechtsvliegtuig, te ondersteunen, maar sindsdien heeft Japan zich aangesloten bij een nieuw stealth-gevechtsvliegtuigproject met het Verenigd Koninkrijk en Italië. De tests met de X-2 zijn in maart 2018 afgerond.
2: Vought V-173
In de jaren 1930 pleitte Charles H. Zimmerman voor een pannenkoekvormige romp als draagvlak. Zimmerman had gewerkt aan de eerste windtunnels van NACA (later omgedoopt tot NASA). Hij wilde een cirkelvormig vliegtuig bouwen dat met ongekende snelheden en op ongekende hoogtes kon vliegen en als een helikopter kon zweven. Dit bleek met de toenmalige technologie te ambitieus, maar leverde Zimmerman wel een prestigieuze onderscheiding van NACA op.
Zimmerman geloofde dat zijn vliegtuig bijna verticaal kon opstijgen en landen. Het zou ook uitstekend manoeuvreerbaar zijn, hoge snelheden halen en een grote structurele sterkte hebben. Het concept was radicaal en onwaarschijnlijk, dus Zimmerman besloot het te demonstreren met een reeks prototypes voor zichzelf en het bedrijf Vought. De V-173 vloog voor het eerst in 1942 (zie foto).
2: Vought V-173
Al snel meldden omwonenden dat ze buitenaardse ruimteschepen hadden gezien. Luchtvaartpionier Charles Lindbergh vloog met het type en vond dat het uitstekend te besturen was. De eerste problemen hadden meer te maken met het aandrijfsysteem, dat gebruikmaakte van een complex tandwielstelsel om de kracht van de motor naar de propellers over te brengen, dan met de nieuwe aerodynamische configuratie.
Een storing in de voortstuwing leidde tot een dramatische noodlanding op een strand. Toen het vliegtuig landde, zag de piloot twee zeer verwarde zwemmers in de baan van het vliegtuig. Er werd hard geremd, waardoor het vliegtuig over de kop sloeg. Dankzij de enorme sterkte van het vliegtuig kwamen zowel de piloot als het vliegtuig ongedeerd uit de crash.
1: Scaled Composites Model 351 Stratolaunch/Roc
De ongelooflijke Stratolaunch Roc is het grootste vliegtuig dat ooit heeft gevlogen en het krachtigste. Dit vliegtuig wordt gebruikt voor de lancering vanuit de lucht van ruimteraketten en hypersonische voertuigen en wordt aangedreven door twee Pratt & Whitney PW4000-turbofans die samen een enorm maximumvermogen van 1.776 kilonewton stuwkracht.
De Roc is vernoemd naar een legendarische roofvogel die groot en sterk genoeg is om olifanten in zijn klauwen te dragen, een passende naam voor dit gigantische vliegtuig. De Roc heeft een spanwijdte van 117 meter, de grootste van alle vliegtuigen, en doet zelfs de op één na grootste, de 'Spruce Goose' uit 1947, met zijn spanwijdte van 98 meter, in het niet verzinken.
1Door: Scaled Composites Model 351 Stratolaunch/Roc
De Roc heeft een dubbele romp. Het heeft een hoog vleugelontwerp waardoor ruimtevaartuigen en vliegtuigen vanaf de middellijn van het vliegtuig en onder de vleugel kunnen worden gelanceerd.
De enorme Roc kan een lading van meer dan 227.000 kg vervoeren en is niet gebouwd voor snelheid. Ondanks dat het het krachtigste vliegtuig op deze lijst is, behoort het ook tot de langzaamste, met een kruissnelheid van 402 km/u, wat meer geschikt is voor een vliegtuig uit de jaren 40.
Als u dit verhaal leuk vond, klik dan op de bovenstaande Volgen knop om meer van dit soort verhalen van Autocar te zien
Fotolicentie: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.en
Add your comment