Top 10: Sovjet-gevechtsvliegtuigen uit de Koude Oorlog

Met tienduizenden oorlogsvliegtuigen produceerde en gebruikte de USSR een verbazingwekkend aantal militaire vliegtuigen in de negenenzestig jaar van haar bestaan

Met de nederlaag van Hitler ontbrandde een gespannen rivaliteit tussen de kapitalistische en communistische naties en begon de Koude Oorlog. Terwijl de nucleaire grootmachten elkaar de maat namen, werden de gevechtsvliegtuigen steeds krachtiger. Hier zijn de 10 beste Sovjet gevechtsvliegtuigen van de Koude Oorlog:

10: Tupolev Tu-160 ‘Blackjack’

De Tupolev Tu-160, het zwaarste gevechtsvliegtuig dat ooit in dienst kwam, is een grote supersonische strategische bommenwerper met variabele vleugels. De vleugels zijn volledig naar voren geplaatst voor het opstijgen en landen, en volledig naar achteren voor supersonische vluchten.

Hij lijkt qua configuratie op de Amerikaanse Rockwell B-1B bommenwerper, maar is veel groter en veel sneller. De Tu-160 heeft een gemengde vleugel-lichaamsconfiguratie, die zowel een vermindering van de radardoorsnede als aërodynamische voordelen biedt.

10: Tupolev Tu-160 ‘Blackjack’

De Tu-160 heeft een maximaal startgewicht van 275.000 kg, hetzelfde gewicht als meer dan vier volgeladen Lancaster bommenwerpers in oorlogstijd. Het is geen onderdeurtje: met een topsnelheid van Mach 2,05 is het (met ongeveer 305 km/u) sneller dan het snelste operationele carrier gevechtsvliegtuig van de huidige Amerikaanse marine.

De Tu-160 vloog voor het eerst op 18 december 1981 en kwam in 1987 in operationele dienst. Vanwege de datum van indiensttreding heeft het slechts vier jaar gediend voor het einde van de Koude Oorlog, waardoor het niet hoog in onze lijst kan staan.

9: Mikoyan-Gurevich MiG-23 ‘Flogger’

De Mikoyan-Gurevich MiG-23, ongehoord snel en in kolossale aantallen gemaakt, was een eenmotorig tactisch gevechtsvliegtuig met variabele geometrievleugel dat van 1970 tot het einde van de Koude Oorlog dienst deed voor de landen van het Warschaupact.

We spraken met ingenieur Mihai Vălceleanu over de verbazingwekkende snelheid van de Flogger, "...het maximale Mach-nummer dat in de meeste bronnen wordt genoemd is 2,35. En dat klopt, om redenen van temperatuur en statische richtingsstabiliteit is de MiG-23 inderdaad beperkt tot Mach 2.35. Maar dat is niet zijn werkelijke limiet. Volgens de vlieghandleidingen is de maximale Mach op grote hoogte 2.55 of 2.6, en dat is zelfs met twee R-23 raketten aan boord!".

9: Mikoyan-Gurevich MiG-23 ‘Flogger’

De mogelijkheden varieerden enorm tussen de varianten, van de vrij eenvoudige MiG-23MS tot de formidabele MiG-23MLD. Er kwamen ook speciale grondaanvalsvarianten uit voort in de vorm van de MiG-23BN en de langzamere, zwaarbewapende en gepantserde MiG-27, compleet met een 30 millimeter roterend kanon.

Er werden in totaal 5047 MiG-23's gemaakt, die meer dan 40% van alle ooit geproduceerde vliegtuigen met variabele geometrie vertegenwoordigden. Dit Sovjet-gevechtsvliegtuig was relatief goedkoop en eenvoudig te maken, en was in overeenstemming met de Sovjetdoctrine van superieure aantallen boven geavanceerde technologie en de mogelijkheid om te opereren vanaf sobere landingsbanen.

8: Mikoyan MiG-29 ‘Fulcrum’

Inlichtingenrapporten over de MiG-29 tactische jager stuurden paniek door westerse defensieplanners. De MiG-29 combineerde hoge prestaties, een duizelingwekkende wendbaarheid, een nieuwe radar en nieuwe behendige raketten.

De MiG-29 werd ontworpen om de Amerikaanse F-15 en F-16 tegen te gaan en om oudere tactische gevechtsvliegtuigen te vervangen en kwam in 1983 in dienst. Het combineerde een uitstekende aërodynamische configuratie, die erg leek op de grotere Su-27, met twee krachtige motoren en kon, in tegenstelling tot de vroege F-16's, lucht-lucht raketten voor de middellange afstand afvuren.

8: Mikoyan MiG-29 ‘Fulcrum’

Terwijl de F-16 een gezond wendbaarheidsvoordeel had ten opzichte van de MiG-23, maakte de MiG-29 het speelveld gelijk. De uitstekende wendbaarheid werd versterkt met de stuwkrachtvector R-73 'Archer' raket, de eerste in zijn soort, waardoor de Fulcrum een grote potentie kreeg in luchtgevechten van dichtbij.

Hoewel de MiG-29 uit de Koude Oorlog in veel opzichten uitmuntend was, had hij rokende motoren waardoor hij gemakkelijk van een afstand te zien was, een slecht bereik en inferieure cockpittechnologie in vergelijking met de F-16 en F/A-18. Het was echter een machtig tactisch gevechtsvliegtuig, met een fenomenale verhouding tussen vermogen en gewicht, dat kon worden ingezet vanaf ruige vliegvelden en een serieuze bedreiging vormde.

7: Mil Mi-24 ‘Hind’

OK, de Mil Mi-24 is dus een helikopter en geen "oorlogsvliegtuig", maar zowel door de manier waarop het gebruikt werd als door het belang ervan, moet het opgenomen worden. Bij veel van de andere vliegtuigen in dit artikel hebben we de toestellen vergeleken met Westerse equivalenten, maar in het geval van de Mil Mi-24 is dat niet mogelijk; deze had en heeft nog steeds geen directe Westerse tegenhanger.

In het Westen zijn er aanvalshelikopters, zoals de AH-64 Apache, en transporthelikopters, zoals de H-60 Blackhawk, maar de Mi-24 heeft beide in één casco.

7: Mil Mi-24 ‘Hind’

De Mi-24, die in staat is om een eskader troepen te vervoeren of te vechten in de rol van "tank-busting" of nabije luchtsteun met ongeleide raketten, raketten en een krachtig kanon, is een icoon geworden na het vechten in bijna elke oorlog aan het eind van de 20ste en het begin van de 21ste eeuw. De Mi-24, die in discrete kratten aan het buitenland geleverd kan worden en vervolgens gemakkelijk in het veld geassembleerd kan worden, is een low-tech, high-performance "vliegende tank".

Het toestel vloog voor het eerst in 1969 en verpulverde van 1975-1978 negen wereldrecords voor snelheid en klimsnelheid, waarvan er vandaag de dag nog vijf overeind staan.

6: Mikoyan-Gurevich MiG-15

Het combineren van geavanceerd aerodynamisch onderzoek van een verslagen Nazi-Duitsland met Britse straaltechnologie van wereldklasse die aan de Sovjet-Unie was geschonken, resulteerde in het spectaculaire MiG-15 gevechtsvliegtuig. Het toestel vloog voor het eerst eind 1947, drie maanden na de vergelijkbare North American F-86 Sabre.

Net als de F-86 had de MiG-15 een slagvleugelconfiguratie. Dit kenmerk zou al snel een nieuwe generatie van steeds snellere gevechtsvliegtuigen domineren, waarvoor een vleugel nodig was die geschikt was om te vliegen met snelheden die de geluidssnelheid benaderden.

6: Mikoyan-Gurevich MiG-15

De MiG-15 verstoorde elk Amerikaans idee van totale technologische dominantie in de Koreaanse oorlog, en alleen de F-86 Sabre was in staat om effectief tegenstand te bieden. Het toestel was extreem snel, wendbaar en hoogvliegend met een geweldige klimsnelheid en zat ook boordevol vuurkracht, met name zijn angstaanjagende 37 millimeter kanon.

Het vliegtuig had een eenmotorige Klimov VK-1 centrifugaal-stroom turbojet, gebaseerd op de Britse Rolls-Royce Nene, die controversieel aan de USSR was geleverd als een gebaar van goede wil. De VK-1 bood 26,5 kN stuwkracht. De MiG-15 was formidabel voor zijn tijd en verdient zeker een plaats op onze lijst.

5: Tupolev Tu-22 ‘Blinder’ en Tu-22M ‘Backfire’

De Tu-22 was een bommenwerper met een onorthodoxe configuratie, waarbij de twee motoren onder de staart waren gemonteerd, die in 1962 in dienst kwam. Het had grote problemen met het ontwerp en werd beschouwd als een uitdagend en gevaarlijk vliegtuig om mee te vliegen. Het had echter wel een supersonische topsnelheid.

Een van de taken voor de Tu-22 (vooral de Tu-22K) was de vernietiging van Amerikaanse vliegdekschepen, een ontmoedigende missie waarvoor ze serieus trainden.

5: Tupolev Tu-22 en Tu-22M

Het wegwerken van de vele gebreken van de Tu-22 leidde tot het virtuele herontwerp van de Tu-22M. Het nieuwe ontwerp had verplaatste motoren en luchtinlaten, samen met een heleboel andere verbeteringen.

De Tu-22M heeft een vleugel met variabele geometrie en is sneller en langer dan de Tu-22; het gewicht ging met 2000 kg omhoog. Ongebruikelijk voor een vliegtuig dat voor het eerst vloog in 1969, behield de Tu-22M een defensief staartgeschut. De Tu-22 was snel, had een goed bereik en kon 24.000 kg bommen of raketten vervoeren. Het was een formidabele machine die vandaag de dag nog steeds in gebruik is in bijgewerkte versies.

4: Sukhoi Su-24 ‘Fencer’

Het begon zijn leven als de nogal exotische T-6, compleet met liftjets en vaste deltavleugel met neergebogen uiteinden, maar tegen de tijd dat het ontwerp van de Sukhoi Su-24 voltooid was, was het een vleugelontwerp met variabele geometrie met zij-aan-zij zitplaatsen, geoptimaliseerd voor de rol van langeafstandsaanval met penetratie op laag niveau.

De Su-24 introduceerde automatische terreinvolgende radar in de Sovjetluchtmacht, waardoor zeer snelle en lage penetraties van vijandig luchtruim mogelijk werden om het risico van radardetectie te minimaliseren. De Su-24 was vergelijkbaar met de American General Dynamics F-111.

4: Sukhoi Su-24 ‘Fencer’

Bij maximale belading weegt de Su-24 ongeveer 43.755 kg en kan tot 8000 kg aan wapens dragen op de negen hardpoints. Het heeft ook een enorme vuurkracht van zijn interne 23 millimeter Gryazev-Shipunov GSh-6-23M roterende kanon.

De Su-24 vloog voor het eerst in 1974 en er werden er ongeveer 1400 geproduceerd. Er werden verschillende Su-24 varianten gemaakt voor elektronische oorlogsvoering, verkenning en maritieme aanvallen. In tegenstelling tot de F-111 en de Tornado gebruikt de Su-24 een turbojetmotor in plaats van een turbofanmotor.

3: Mikoyan MiG-31 ‘Foxhound’

Voortbouwend op het succes van de extreem snelle MiG-25, was de MiG-31 een radicale upgrade met de nodige sensoren en wapens om het hoofd te bieden aan een nieuwe generatie snelle laagvliegende grondaanvalsvliegtuigen, bommenwerpers en kruisraketten van de NAVO. De MiG-31 was, samen met de even snelle Mig-25, de snelste operationele interceptor ter wereld (en is dat nog steeds).

De sleutel tot de offensieve capaciteiten was de Zaslon, de eerste elektronisch gescande gevechtsradar. De eerste niet-Russische gevechtsvliegtuigen met deze technologie kwamen ongeveer twintig jaar later.

3: Mikoyan MiG-31 ‘Foxhound’

Net als de F-14 Tomcat van de Amerikaanse marine gebruikte het vliegtuig enorme langeafstandsluchtdoelraketten als primaire bewapening. Het wapen was de R-33. In combinatie met de Zaslon radar betekende deze bewapening dat de MiG-31 vijanden op grotere afstand kon aanvallen dan andere vliegtuigen, behalve de F-14 Tomcat, die ook een lange bewapening had.

Het verdedigen van de grootste natie ter wereld was niet eenvoudig en de snelle MiG-31 met groot bereik oefende een 'wolfpack'-tactiek uit, waarbij vier vliegtuigen die informatie deelden via een datalink, grote delen van het luchtruim konden bestrijken. De nogal monsterlijke MiG-31 weegt ongeveer twee keer zoveel als een Lancaster bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog, kan met een snelheid van Mach 2.83 vliegen en is vandaag de dag nog steeds in gebruik.

2: Sukhoi Su-27 ‘Flanker’

Het meest gevreesde Sovjet-gevechtsvliegtuig in de laatste jaren van de Koude Oorlog was de Su-27. Het had alles in overvloed: spectaculaire draaisnelheid, klimsnelheid die een wereldrecord vestigde, grote wapencapaciteit (het kon meer lucht-luchtraketten dragen dan enig ander gevechtsvliegtuig uit de Koude Oorlog) en, wat belangrijk was, een groot bereik.

De ontwikkeling verliep in het begin moeizaam en het eigenlijke productievliegtuig zag er iets anders uit dan het eerste prototype. Het kwam in 1985 in dienst en toen het eenmaal volwassen was, daagde de F-15C Eagle uit voor de officieuze titel van 's werelds beste gevechtsvliegtuig. Op deze foto uit 1990 wordt een Su-27 geschaduwd door een Amerikaanse F-16.

2K: Sukhoi Su-27 ‘Flanker’

Hoewel de Su-27 qua configuratie op de MiG-29 lijkt, is hij veel groter. De Su-27 is ongeveer 22 meter lang, terwijl de MiG-29 ongeveer 17 meter is. De Su-27 serie bleek een groot aanpassingsvermogen te hebben, maar het verhaal van deze afgeleiden ligt na de Koude Oorlog.

Het combineert een slimme aërodynamische configuratie waarbij een groot deel van de romp van het vliegtuig bijdraagt aan de lift, met een hoge vermogen-gewichtsverhouding (bij lichtere brandstofladingen). Kort na de Koude Oorlog verbaasden de opzienbarende luchtshows van de Flanker het Westerse publiek met extreem hoge alfa's en wilde gecontroleerde manoeuvres bij extreem lage snelheden.

1: Tupolev Tu-95 ‘Bear’

Een zeer klein aantal militaire vliegtuigtypes dat voor het eerst vloog in het begin van de jaren 1950, is nog steeds in actieve dienst; de B-52 bommenwerper en C-130 transport zijn voorbeelden voor de Amerikanen, en voor de Sovjets en daarna de Russen, de uiterst kenmerkende en verschrikkelijk lawaaierige Tu-95.

Deze enorme strategische bommenwerper staat bekend om zijn combinatie van scherp teruggebogen vleugels en vier massieve NK-12 turbopropmotoren met contraroterende propellers. De turbopropmotoren werden gekozen omdat de Sovjetstraalmotoren ten tijde van de ontwikkeling van het vliegtuig niet de brandstofefficiëntie konden bieden die nodig was voor een strategisch bereik.

1: Tupolev Tu-95 ‘Bear’

Hoewel het geen pure straalmotoren heeft, is de Tu-95 extreem snel; met 925 km/u is het het op één na snelste propellervliegtuig (na de Avanti zakenvliegtuigen). Andere familieleden waren de Tu-142 maritieme patrouillevliegtuigen, Tu-114 lijnvliegtuigen en Tu-116 VIP transportvliegtuigen.

De Tu-95  werd in de eerste plaats ontwikkeld voor de grimmige taak van nucleaire bombardementen en leverde de meest vernietigende bom van de Koude Oorlog, de apocalyptische 50-megaton AN602 'Tsaar'-bom. Dit afschuwelijke apparaat werd op 30 oktober 1961 getest en veroorzaakte een vuur van 8 kilometer breed en een paddenstoelwolk die 7,8 keer hoger was dan de Mount Everest.

Als u dit verhaal leuk vond, klik dan op de bovenstaande Volgen knop om meer van dit soort verhalen van Autocar te zien

Fotolicentie: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.en