De 10 beste gevechtsvliegtuigen uit het begin van de Tweede Wereldoorlog

In 1941 ontsnapten twee Nederlandse testpiloten naar het Verenigd Koninkrijk in een Fokker G.1, die ondanks zijn spannende geschiedenis buiten bleef staan om de effecten van het klimaat op een houten casco te testen en vervolgens in 1945 werd gesloopt.

8: Messerschmitt Bf 110C

Het beste tweemotorige jachtvliegtuig van 1939 leek onoverwinnelijk toen het voor het eerst in actie kwam. Het was snel, krachtig, had een enorm bereik en een geweldige vuurkracht. Helaas was hij erg groot voor een gevechtsvliegtuig en had hij een gebrek aan wendbaarheid. Desalniettemin kon de 110 hoger klimmen dan welke andere Europese jager in 1940 dan ook.

Hij was buitengewoon succesvol boven Polen, Frankrijk, Noorwegen, Nederland en België, maar zijn zwakte tegen moderne, goed georganiseerde eenmotorige jachtvliegtuigen zoals de Spitfire heeft zijn naoorlogse reputatie geen goed gedaan. Dit is onterecht, omdat de fout zat in het gebruik van het toestel en niet in het toestel zelf, dat min of meer zo goed was als mogelijk was in 1939.

8: Messerschmitt Bf 110C

De Bf 110 lag voor op andere tweemotorige gevechtsvliegtuigen wat betreft de ingebruikname. De sterke Bristol Beaufighter en snelle Westland Whirlwind van Groot-Brittannië moesten nog in dienst komen en de Franse jachtversies van de Potez 630 hadden veel problemen.

Latere pogingen om de Bf 110 te vervangen door de Bf 210 draaiden uit op een nachtmerrie voor de Luftwaffe.

7: Bloch MB.152

Ondanks het feit dat dit het beste Franse gevechtsvliegtuig was dat in 1939 beschikbaar was, slaagde het prototype van wat later de MB.152 zou worden er niet eens in om te vliegen. In tegenstelling tot de Britse en Duitse toestellen op deze lijst, had de 152 een radiaalmotor in de vorm van de Gnome-Rhône 14N, in plaats van een inline-motor.

Daarnaast had de MB.152 niet bepaald een aantrekkelijk uiterlijk.

7: Bloch MB.152

Hij was ook niet bijzonder snel, maar de MB.152 was verbazingwekkend sterk: zo slaagde eentje er ooit in om terug te keren naar zijn thuisbasis terwijl hij doorzeefd was met meer dan 360 kogelgaten. Het was toestel was daarnaast ongewoon goed bewapend voor een eenpersoonsjager uit die tijd, met twee 20mm kanonnen en twee lichte machinegeweren. Hoewel de Bloch MB.152 sterk en wendbaar was, was hij iets langzamer dan de Messerschmitt 109's waar hij mee te maken zou krijgen en had hij slechts 60 patronen per kanon aan boord.

Er waren betere vliegtuigen in ontwikkeling voor Frankrijk, met name de snellere Dewoitine D.520, maar deze werd te laat geïntroduceerd om de Duitse invasie tegen te houden.

6: Curtiss P-36/Hawk 75/Mohawk

Verreweg het beste Amerikaanse gevechtsvliegtuig van 1939 was de Curtiss Hawk 75A, die de eerste luchtoverwinningen aan het westelijke front van de Tweede Wereldoorlog noteerde. De overwinningen werden geclaimd door Franse piloten in Curtiss Hawk 75A-1's van het SPA 160 "Red Devils" squadron van GC II/4 op 8 september 1939. Twee jaar later schreef de Curtiss opnieuw geschiedenis door de eerste luchtoverwinning voor de VS boven Pearl Harbor te scoren.

6: Curtiss P-36/Hawk 75/Mohawk

Ondanks dat de Hawk 75 weinig dienst deed bij de Amerikaanse strijdkrachten, vloog hij met succes boven Frankrijk. Hij scoorde een derde van alle Franse overwinningen, hoewel het toestel slechts 12% van de vloot van gevechtsvliegtuigen uitmaakte. Overlevende toestellen werden vervolgens door Finland met veel succes gebruikt. Bij de RAF vochten de Mohawks tot eind 1944 tegen de Japanners, terwijl Argentinië haar toestellen pas in 1954 met pensioen stuurde.

De Hawk 75 was sterk, behendig, goed bewapend maar nooit echt snel genoeg.

5: Polikarpov I-16

In 1939 was de Sovjet I-16 niet meer toonaangevend op het gebied van gevechtsvliegtuigtechnologie, maar het was nog steeds een toestel om rekening mee te houden. Ondanks het feit dat hij eruitzag als een ton, was dit met gemak het meest geavanceerde gevechtsvliegtuig ter wereld toen het in 1934 in dienst kwam, en de I-16 deed het goed in Spanje.

5: Polikarpov I-16

Hij was sneller dan bijna alle gevechtsvliegtuigen uit die tijd en ook zeer wendbaar, maar moeilijk om mee te vliegen. Interessant is dat Mark Hanna, mogelijk de enige westerse piloot die zowel met de Hurricane als de I-16 vloog, zei dat hij eigenlijk de voorkeur gaf aan de I-16 en dat deze net zo goed was als de vroege Messerschmitt 109's.

4: Hawker Hurricane I

Het beroemde Britse Hawker Hurricane gevechtsvliegtuig vloog voor het eerst in 1935. De Hurricane was in september 1939 in grote aantallen beschikbaar, wat het belangrijkste voordeel was ten opzichte van zijn grote rivaal, de Spitfire. Later zouden zijn relatieve eenvoud en grote stevigheid van onschatbare waarde blijken, maar toen de oorlog uitbrak waren dit nog geen punten van grote zorg en was het gewoon een van 's werelds beste gevechtsvliegtuigen.

Hurricanes zagen de meeste actie van alle Britse toestellen boven Frankrijk en ze deden het goed voordat ze hun waarde bewezen in de Battle of Britain.

4: Hawker Hurricane I

De Hurricane was niet bijzonder snel, maar naar de maatstaven van die tijd zeer goed bewapend en beter bestand tegen gevechtsschade dan welk ander Brits gevechtsvliegtuig dan ook, hoewel het toestel wel snel vlam kon vatten in de buurt van de piloot.

Het vliegtuig was zeer responsief en gemakkelijk te besturen - een groot voordeel in een tijd waarin maar heel weinig piloten gevechtservaring hadden.

3: Macchi MC.200 Saetta

De Macchi MC 200, die een maand voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in dienst kwam, was ondanks zijn ouderwetse open cockpit jarenlang het belangrijkste gevechtsvliegtuig van Italië.

Sommige Italiaanse piloten gaven echter de voorkeur aan de langzamere maar meer aerobatische tweedekkers die de 200 verving. De Saetta was een uitstekende vliegmachine, behoorlijk snel en met een probleemloze besturing en een levendige wendbaarheid. Hij vloog later rondjes rond de Hurricanes boven de Middellandse Zee.

3: Macchi MC.200 Saetta

Helaas voor de Italianen had dit toestel nooit het motorvermogen dat tegen 1939 nodig was en de bewapening met slechts twee machinegeweren was slecht, zodat de Hurricanes grotendeels ongeschonden uit de strijd kwamen. Ondanks zijn tekortkomingen behaalde het toestel een verrassend goede overwinningsratio ten opzichte van latere modellen boven de Sovjet-Unie, waar het tot begin 1943 actief was.

Uitgerust met een fatsoenlijke motor - de Duitse Daimler-Benz DB 601 - werd het later Italië's beste allround jachtvliegtuig van de oorlog, als de Macchi C.202 Folgore. Dankzij de krachtigere motor en de gestroomlijnde neus was de 202 maar liefst 100 km/u sneller. Natuurlijk was dit in 1939 allemaal nog theoretische praat, omdat Italië toen neutraal was.

2: Supermarine Spitfire I

De Britse Spitfire vloog voor het eerst in 1936 en kwam in augustus 1938 in dienst. Wat verrassend is aan de fabelachtig capabele Spitfire, is hoe vroeg hij al beschikbaar was. Toen het grootste deel van de wereld (inclusief de RAF) nog met tweedekkers vloog die in 1918 niet zouden hebben misstaan, zag de Spitfire er sensationeel uit en wees hij de weg naar de toekomst. Ondanks het feit dat dit het snelste vliegtuig was dat dienst deed, was het in 1939 nog steeds een onderontwikkeld toestel. Vooral de stijgsnelheid had te lijden onder het feit dat het was uitgerust met een houten luchtschroef met vaste spoed.

Het vliegtuig was goed bewapend voor 1939 en werd beschouwd als gemakkelijk om mee te vliegen, hoewel het niet zo vergevingsgezind was als de Hurricane. De Spitfire was zeer energiek en reageerde zeer goed op de besturingshandelingen van de piloot.

2: Supermarine Spitfire I

De Spitfire had echter een zeer korte actieradius en de motor raakte snel na het starten al oververhit. In gevechten was de Spitfire van 1939 niet bestand tegen dezelfde schade als de Hurricane en hij kon sommige manoeuvres die mogelijk waren met de 109 niet uitvoeren omdat de motor het dan begaf.

Desondanks was de formidabele Spitfire een vliegtuig dat uitstekende prestaties bood, evenals een sterke bewapening met acht Browning machinegeweren.

1: Messerschmitt Bf 109

In 1939 had de Bf 109E zich al bewezen als het meest formidabele vliegtuig tijdens de Spaanse burgeroorlog en het was het beste gevechtsvliegtuig dat in gebruik was bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Ook het beste gevechtsvliegtuig ter wereld was echter niet zonder gebreken. Willy Messerschmitt was een bekende ontwerper van zweefvliegtuigen voordat hij zich met gevechtsvliegtuigen ging bezighouden en sommige aspecten van het ontwerp waren niet al te sterk voor een gevechtsvliegtuig. De staart die door stutten werd ondersteund was eind jaren dertig al behoorlijk zwak en zorgde af en toe voor een catastrofale totale structurele ineenstorting die de Luftwaffe-piloten van 1939 de nodige angst inboezemde.